ภาวะเท้าแบน (Flat Feet) คือ ลักษณะของเท้าที่ไม่มีส่วนโค้งเว้าตรงกลางเท้า เมื่อลุกขึ้นยืน ฝ่าเท้าจะราบแนบไปกับพื้นทั้งหมด เกิดจากความผิดปกติตั้งแต่เกิด หรือกระดูกเท้ายังเจริญไม่เต็มที่เมื่ออยู่ในครรภ์ รวมทั้งได้รับการถ่ายทอดทางพันธุกรรม เนื้อเยื่อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายไม่ยึดเชื่อมกัน บางคนอาจได้รับการถ่ายทอดลักษณะดังกล่าวมาทางพันธุกรรม เนื้อเยื่อที่เชื่อมกันตรงฝ่าเท้ายืดและอักเสบ นอกจากนี้ ภาวะเท้าแบนอาจเกิดจากการได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุหรือเสื่อมสภาพไปตามอายุ ตามการสวมใส่รองเท้าตามวิถีชีวิตที่ดำเนินในแต่ละวันก็เป็นได้
อาการของภาวะเท้าแบน ที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่ ไม่ค่อยจะปรากฏสัญญาณหรืออาการใดๆ มากนัก แต่บางคนอาจจะรู้สึกมีอาการเจ็บปวดที่บริเวณเท้าโดยเฉพาะบริเวณส้นเท้าและอุ้งเท้า และอาการจะทวีความรุนแรงขึ้นเมื่อดำเนินกิจกรรมต่างๆ ที่มีส่วนทำให้อาการเจ็บปวดมากยิ่งขึ้น อาจเกิดอาการบวมที่ข้อความร่วมด้วย โดยทั่วไป ผู้ที่เกิดภาวะเท้าแบนที่ไม่มีอาการเจ็บปวดใดๆ ก็ไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาภาวะดังกล่าว แต่หากมีอาการที่จะกล่าวต่อไป ให้เข้าพบและปรึกษาแพทย์โดยทันที
- เมื่อรู้สึกเจ็บที่ฝ่าเท้าถึงแม้จะสวมรองเท้าที่ช่วยแก้ปัญหาภาวะเท้าแบน อย่างรองเท้าสำหรับเท้าแบน หรือแผ่นเสริมสำหรับเท้าแบนแล้วก็ตาม
- มีอาการอักเสบและบวมของฝ่าเท้าและข้อเท้าด้านใน
- รู้สึกเจ็บปวดที่อุ้งเท้าและส้นเท้า
- เมื่อยืนแล้วมีอาการเจ็บปวด จนทรงตัวและเคลื่อนไหวอย่างลำบาก
- ลักษณะของเท้าแบนมากขึ้น
- ฝ่าเท้ามีอาการอ่อนแรง ชา หรือเกิดอาการฝ่าเท้าแข็ง
นอกจากนี้อาการเท้าแบนอาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้หลายอย่าง ดังนี้
- หากอาการเท้าแบนรุนแรงมากขึ้น อาจส่งผลกระทบต่อการเดิน การทรงตัวของผู้ป่วย ซึ่งมีอาการเจ็บปวดที่เท้าและหลังมากขึ้น ซึ่งหมายรวมไปถึงอาการปวดของกล้ามเนื้อ ข้อต่อ และอาการอักเสบของเส้นเอน
- ผลจากการเดินและรูปเท้าที่เปลี่ยนไป อาจทำให้เกิดความผิดปกติของรูปเท้าอื่นๆได้ เช่น นิ้วมีลักษณะผิดแปลกไปจากเดิม
- เมื่อไม่สามารถลงน้ำหนักที่เท้าได้เต็มที่ แรงกระแทกจากการเคลื่อนไหวจะส่งไปที่ขามากขึ้น
- เมื่ออาการหนัก ผู้ป่วยจะต้องได้รับการผ่าตัด ซึ่งส่งผลต่อการดำรงชีวิตเป้นอย่างมาก เพราะเท้าเป็นอวัยวะที่ต้องใช้งานอยู่ตลอด
อย่างไรก็ตาม ภาวะเท้าแบนสามารถจัดการและป้องกันไม่ให้อาการแย่ลงได้ จากการเลือกสวม รองเท้าสำหรับเท้าแบน หรืออุปกรณ์เสริมที่เท้าเพื่อลดอาการเจ็บปวด และเลี่ยงกิจกรรมที่ก่อให้เกิดแรงกระแทกอย่างหนักที่ฝ่าเท้าได้ เป็นต้น